Level up... Belgium Dutch English
logo_vrijschrift.org_foundation

MKB: als vliegen in EU patentweb

Een brandbrief voor MKB en consument.

De Europese Commissie (CEC) heeft de voorstelrichtlijn "Octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen" opgesteld. Net als bij de auteursrecht-richlijn was er weinig maatschappelijke tegenstand.

Ondernemers en consumenten en daarmee de gehele Europese economie worden ernstig bedreigd maar niets lijkt aanname van de richtlijn in de weg te staan. 1 September stemt het parlement.

Intermezzo: De auteursrechtrichtlijn

Op het moment van schrijven worden in Nederland alle bedrijven onaangenaam verrast met fikse rekeningen voor: "een vergoeding voor het fotokopiëren van auteursrechtelijk beschermde werken". In alle EU-staten moet deze auteursrecht-richtlijn ingevuld worden en bedrijven die inmiddels de rekening gekregen hebben reageren woedend. Dacht u ook: "Ik maak geen kopietjes van auteursrechtelijk beschermde werken" voor u de rekening kreeg (of nog krijgt)?

Hoe was het mogelijk dat oude media er zo weinig aandacht aan gaven? Waarom zijn adviezen van branche organisaties in de wind geslagen? Een harde les is het wel: Brussel moet beter in de gaten gehouden worden en vertrouwen dat het allemaal wel goed komt is misplaatst. Meer dan duizend "geaccrediteerde" lobbyisten van multinationals en verkondigers van het woord "Intellectueel Eigendom" zijn dag in dag uit bezig met het beînvloeden van parlementsleden, en tegengewicht van het MKB en consumentenorganisaties staat volkomen buiten verhouding.

De patentrecht-richtlijn waar 1 september over gestemd wordt zal net zo onverwacht komen en is verwoestend voor het Europese bedrijfsleven als er niet snel een wonder gebeurt.


De auteursrecht-richtlijn maakt duidelijk hoe Brussel denkt over Intellectueel Eigendom.

Aangezien octrooien of patenten ook onder het kopje Intellectueel Eigendom vallen belooft dat niet veel goeds.

Intermezzo: Wat is een patent?

Het octrooi, of patent, is een middel om innovatie te bevorderen en heeft een economisch nut. Te denken valt dan aan stoffelijke zaken in de bouten en moeren sfeer, maar bijvoorbeeld ook medicijnen. De achterliggende redenering is dat het zonder bescherming van de uitvinding (het alleenrecht om de uitvinding uit te baten) onmogelijk is om veel geld in de ontwikkeling te stoppen. In ruil voor bescherming moet de uitvinding wel gepubliceerd worden, zodat het een inspiratiebron voor anderen is.

De uitgangsbasis is dat zowel de uitvinder als de economie baat hebben bij toekenning van het patent. Dit is allemaal goed geregeld in de Europese Patent Conventie (EPC). Zo is een uitvinding pas patenteerbaar als hij aan de "krachten der natuur"-regel voldoet, er een technisch probleem en een technische oplossing is, de uitvinding niet voor de hand liggend is, enzovoorts.

Waarom zijn 30.000 patenten illegaal?

Het Europese Patent Bureau (EPB), een internationale organisatie die dus niet onder de EU valt, houdt zich niet aan de regels van de EPC en zo is de situatie ontstaan dat zo'n 30.000 patenten zijn toegekend die in de rechtzaal meestal niet standhouden, maar die voor patenthouders wel een uitstekend middel zijn om Europese bedrijven te bedreigen en af te persen. Als ondernemer zit u immers niet te wachten op een slepende rechtzaak en schikken blijkt vaak interessanter. Zo is de huidige situatie en die is al zorgelijk genoeg.

Een bedrijfsmethode staat expliciet in EPC genoemd als niet patenteerbaar. Het EPB omzeilt dit door te stellen: "Als je de bedrijfsmethode via een computer uit laat voeren, dan is het technisch en kan het wel gepatenteerd worden". In 2000 bedacht het EPB hiervoor de term "computer-geïmplementeerde uitvindingen". Op deze manier is ieder idee technisch te maken en patenteerbaar volgens het EPB, zelfs als een rechter daar anders over denkt.

Door niet patenteerbare ideeën via software te laten uitvoeren, dus computer-geïmplementeerd, worden ze volgens EPB technisch en zijn ze wel patenteerbaar.
Hierdoor is het mogelijk om bedrijfsmethoden, presentaties van informatie, computerprogramma's, wetenschappelijke theorieën, ontdekkingen, etc. te patenteren. Deze groep "computer-geïmplementeerde uitvindingen" worden softwarepatenten genoemd. Softwarepatenten is dus niet de verzamelnaam van patenten op software (al wordt op deze manier ook vaak software gepatenteerd).

30.000 economische remmen

nl_verstikking_gepatenteerd
Bij een normaal patent zal de patenthouder genegen zijn licenties van zijn uitvinding te verkopen. De licentienemer hoeft niet in ontwikkeling te investeren en koopt dus als het ware ontwikkeling in. Het patent vormt ook een toegestaan juridisch middel om gebruik van de uitvinding door derden te blokkeren. Echter het patenteerbaar maken van ieder idee i.p.v. echte uitvindingen kan een complete economie blokkeren en dat raakt ondernemers en burgers. Bill Gates van Microsoft schreef in 1991 hierover:

"Als mensen hadden begrepen hoe patenten zouden zijn toegekend als de meeste ideeën van vandaag zouden zijn uitgevonden, en als ze er patent op hadden genomen, dan zou nu het bedrijfsleven compleet tot stilstand zijn gekomen."

Toch maakte de CEC een voorstelrichtlijn die, als de richtlijn wordt goedgekeurd, in een keer 30.000 patenten in de rechtzaal afdwingbaar maken.

De "Richtlijn 2002/92 betreffende de octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen" past de wet aan op de illegale praktijken van het EPB!

Dit is niet alleen de mening van Gates. De CEC is door het Europees Economisch en Sociaal Comité gewaarschuwd, tal van in opdracht van de EU uitgevoerde onderzoeken zijn onder het tapijt geveegd, meningen van experts, wetenschappers, economen, duizenden ondernemers, en MKB-brancheverenigingen evenals een grootschalige petitie zijn totaal genegeerd.

Erger nog, de richtlijn werd opgesteld alsof deze zo door het EPB geschreven had kunnen zijn (hetgeen ook deels waar is).

Het is schandelijk hoe de CEC is omgesprongen met de belangen van burgers en ondernemers.

Hoe het consumenten en MKB-ers schaadt...

Softwarepatenten bevorderen bovendien monopolies van multinationals. Veel softwarepatenten hebben betrekking op software. De gevolgen zijn:

...en MKB-ers in het bijzonder

Daarnaast zet de richtlijn de deuren wagenwijd open voor het patenteren van bedrijfsmethoden en ideeën. U kunt als ondernemer, zonder zich ervan bewust te zijn, een manier van werken hebben waar een patent op rust. Een concurrent kan uw bedrijfsvoering in één klap lam leggen. Van de 30.000 uitgegeven patenten is 75% van multinationals uit de VS en Japan. Voor het MKB zijn dit soort patenten vaak te kostbaar (tienduizenden Euro's per stuk). Multinationals met grote hoeveelheden patenten hebben de gewoonte onderling patentlicenties te ruilen. Echter als een MKB-bedrijf bedreigend is, of een interessant product heeft, dan kunnen multinationals zo'n bedrijf vernietigen of opslokken door softwarepatenten offensief in te zetten. De situatie in de VS is op dit vlak nu niet bepaald een voorbeeld van waar wij met zijn allen naar toe willen. Op het internet zijn voldoende voorbeelden te vinden die dit bevestigen zoals:

U verkoopt dingen via het internet, zorgt voor verschillende valuta weergaven in de juiste taal, verscheping en elektronische betaling. Bingo! Op deze werkwijze rust US patent 6460020. Als dit patent in Europa ook van toepassing is, dan krijgt u vanzelf van een juristenbureau een brief (zoals deze: blad 1, blad2, blad3) en kunt u na het betalen van $10.000 wachten op de volgende brief, want uw onderneming maakt altijd wel inbreuk op vele van de 29.999 resterende softwarepatenten.

Ondernemer, begrijpt u dat uw bedrijf gevaar loopt? Dat niets doen geen optie is? Europarlementsleden die 1 september gaan stemmen moeten zich distantiëren van deze onzinnige en ranzige richtlijn!

Kom in actie voor 1 september 2003!

Het is 5 voor 12. Wat kunt u doen?

More background information:

A wealth of in depth information can be found at http://swpat.ffii.org

This link shows SME's and governments are extremely divided about softwarepatents. The complete page is a good starting point to get familiar with the subject: http://www.tinet.org/~xdrudis/Patents/explicacio.en.html#L118

How important is software to the EU economy? This short text analyses some points of the directive relating to SME's and shows the dangers: http://www.tinet.org/~xdrudis/Patents/aboutMcCarthyConsiderations.html#SECTION0004000000000000000000

A nice to read article in Forbes describes how multinationals settle patent issues. Then it describes the way the US Patent and Trademark Office malfunctions. USPTO and EPO work closely together and it can be read as EPO's future perspective: http://www.forbes.com/asap/2002/0624/044.html

The presentation of Laura Creighton on May 8, 2003 in Brussels shows a different point of view on software patents seen through the eyes of a capital investor. Illustrative and easy to read: Why sw patents aren't justified, don't help small businesses: http://www.vrijschrift.org/swpat/030508_1/

Recent summary for the press: http://www.vrijschrift.org/swpat/press/eu_voting_030630.en.html

How important is software to the EU economy? This short text analyses some points of the directive relating to SME's and shows the dangers: http://www.tinet.org/~xdrudis/Patents/aboutMcCarthyConsiderations.html#SECTION0004000000000000000000

A warning and an analysis published in The Standard by Professor Lawrence Lessig;The problem with patents: http://web.archive.org/web/20001018180812/www.thestandard.com/article/display/0,1151,4296,00.html


(f) copyleft 2003 Wiebe van der Worp, http://vrijschrift.org/swpat/